کتاب فرشهای ترکمن - شاهکارهایی از هنر دشتهای وسیع آسیای مرکزی از سده دهم تا سیزدهم هجری

نویسنده: النا تزاروا
مترجم: حسین کمندلو
ناشر: دانشگاه سمنان
نوبت و سال چاپ: اول، 1397
تعداد صفحات: 360

درباره ی کتاب

«فرش‌ های ترکمن» شاهکارهایی از هنر دشت‌های وسیع آسیای مرکزی از سده دهم تا سیزدهم هجری در مجموعه «هوفمیستر» نوشته النا تزاروا و ترجمه حسین کمندلو است. این کتاب درباره فرش‌هایی است که پیتر هوفمیستر آلمانی طی سال‌های متمادی با سختی بسیاری گردآوری ‌کرده است. با این‌که هوفمیستر در نوشتن مقاله، کتاب و همکاری پژوهشی فعالیت مناسبی داشته است؛ اما وی گنجینه گرانبهای خود را در اختیار محققی توانمند قرار داده است تا اثری بدیع و جذاب پدید آید.

کتاب فرش‌های ترکمن شامل دوازده روایت درباره پیشینه تاریخی فرش‌های ترکمن است. سالورها، چدرها، ساریک‌ها، تکه، قبایل یموت، گروه عقاب، ایگدر از جمله قوم‌هایی هستند که فرش‌های آن‌ها در ۹ روایت توصیف شده است. مباحث روایت نهم تا دوازدهم نیز مروبط می‌شود به ارابه‌چی، آمودریای میانی، قالی‌های ناشناخته و نوارهای چادر و بافته‌های بدون پرز و قلاب‌دوزی‌ها است. باید گفت النا تزاروا که در گذشته در بخش قوم‌نگاری موزه آرمیتاژ و بعدها در بخش فرش و کفپوش‌ها فعالیت داشته، مقالات مختلف و چندین کتاب در باب مطالعه در زمینه طایفه های ترکمن و دستبافته های آنان به رشته تحریر درآورده است. او در این کتاب با حساسیت و تمرکز حیرت‌انگیز نقش‌ها و طرح‌ها، رنگ، نحوه گره زدن، منطقه و … فرش‌ طایفه‌های مختلف ترکمن را مورد بررسی موشکافانه قرار داده است.

اما درباره منابع این کتاب که ۱۶۸ قطعه فرش و جوال و تکه فرشی که در آن منتشر شده‌اند باید عنوان کنیم که این آثار نفیس و بی‌همتا در مالیکت پیتر هوفمیستر است که حاصل سال‌ها تلاش برای جمع‌آوری و تحقیق درباره طایفه‌های بافندگانشان است. مطالعه این کتاب از آن منظر ضروری است که محققان و پژوهشگران جوان در حوزه فرش‌شناسی دریچه‌ای را پیش روی خود می‌بینند که با بهره بردن از آن به اطلاعات و دانشی از جهان دستبافته‌های ترکمنان آسیای مرکزی، ترکمنستان و اطراف دریای خزر دست پیدا می‌کنند.